Οι “Μόνες”. Η παράδοση του πασχαλινού αβγού στην περιοχή της Καταλονίας.[

Οι “Μόνες”. Η παράδοση του πασχαλινού αβγού στην περιοχή της Καταλονίας. Τα αβγά ως σύμβολο της δημιουργίας, της γέννησης και της ζωής, βαμμένα κόκκινα, όπως το αίμα της θυσίας του Ιησού, αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι των παραδόσεων του Πάσχα.  Το αβγό συμβολίζει τη γονιμότητα και τη δημιουργία, αλλά και την αναγέννηση του κόσμου και την ανανέωση της φύσης. Φαίνεται ότι το αβγό συνδέθηκε επί χιλιετίες με την αναγέννηση και την ανανέωση, αρχικά τις πρώτες μέρες της άνοιξης, ενώ στη συνέχεια υιοθετήθηκε ως σύμβολο του χριστιανισμού. Το αβγό προσφέρεται για τη νοερή απεικόνιση του κύκλου της ζωής, η οποία –για πολλά φυτά και ζώα- ξεκινά την άνοιξη… Απαγορευμένα κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής, τα αβγά επανεμφανίζονται την Κυριακή του Πάσχα και σαν μέρος της γιορτής και σαν δώρα προς την οικογένεια και τους φίλους.

Κυριακἠ του Πἀσχα. Τραπἐζι με “Μὀνα”. Βαρκελὠνη. Αρχἐς του εικοστό αιώνα.

Τα πασχἀλινα αυγἀ από τόπο σε τόπο έχουν πολλές παραλλαγές. Εδώ σαν παραδοσιακό έθιμο έρχεται από το παρελθόν των μουσουλμάνων της Ιβηρικής Χερσονήσου και ονομάζεται “μόνα”. Η λέξη “μόνα” προέρχεται από την αραβική γλώσσα Μουννα من /munna/ και σημαίνει δωρίζω, χαρίζω.  Όταν το ραμαζάνι τελειώνει, οι μουσουλμάνοι δίνουν ως ελεημοσύνη ένα συγκεκριμενο ποσό ικανό να ταίσει έναν φτωχό της περιοχής για μία ημέρα. Η Μούννα.  Μετά τη νηστεία των μουσουλμάνων ακολουθεί ένα τριήμερο εορτασμών γνωστό και ως «Αΐντ αλ Φίτρ»,δηλαδή, η «Γιορτή της διακοπής της Νηστείας». Είναι μια γιορτή η οποία ξεκινάει με μία ειδική προσευχή νωρίς το πρωί και αργότερα ακολουθούν τραπέζια και μοίρασμα δώρων και χρημάτων στα παιδιά. Στην Καταλονἰα οι νονἐς για την ψυχή του κἀθε παιδιού που είχαν βαφτίσει, ζύμωναν ανήμερα το πρωί του μεγἀλου Σαββάτου ειδικὀ γλυκὀ ψωμί, στα οποίο έδιναν σχήμα στρογγυλὀ, διακοσμημἐνο με πολὐχρωμα βραστἀ αυγἀ όπου πρόσθεταν φτερά από χρωματιστό χαρτί.  Όσα χρόνια εἰχαν ηλικία τα παιδιά ἐπλαθαν το ψωμί με αντίστοιχο αριθμό αβγών, μἐχρι τα 12 χρὀνια που ἠταν η ηλικία που συνήθως τα παιδιἀ μεταλάμβαναν τη θεία κοινωνἰα… Τη Μὀνα την χἀριζαν την Μ.Κυριακἠ μετἀ την λειτουργἰα και συνἠθως παιδιά και οικογένειες την έτρωγαν ακόμα και την επὀμενη ημέρα με σοκολἀτα και αλαντικά, σε οικογενιακἐς συγκεντρώσεις… σε κήπους η πἀρκα… την Δευτέρα του Πἀσχα “Ελ ντἰα δε λα ΜΟΝΑ”.

Δευτέρα του Πἀσχα, Μονζουικ. Βαρκελὠνη 1915. “Ελ ντἰα δε λα ΜΟΝΑ”

Από τον εικοστό αιώνα και μετά “οι μόνες” στην περιοχή μας, έγιναν κυρίως σοκολατένιες κατασκευές. Τα πασχαλινά αβγά αντί βραστά αντικαταστάθηκαν αργότερα με σοκολατένια και στη συνέχεια με σοκολατένιες αναπαραστάσεις ζώων ή σπιτιών ή άλλων σχεδίων. Στις βιτρίνες των ζαχαροπλαστείων οι εμπορικές μόνες δελεάζουν όλα τα παιδιά!!!